YALITIM (İZOLE) TAROFOLAR
MONEFAZE İZOLE TRAFO / TRİFAZE İZOLE TRAFOLAR
Şebeke elektriğini izole etmek veya şebeke gerilimini düşürmek ve yükseltmek için kullanılır.
1KVA,2KVA,3KVA,4.KVA,5KVA,7,5KVA,10KVA,20KVA,50KVA,100KVA,500KVA,1000KVA
*Trafo talep gücüne göre alüminyum yada bakır sargılı olarak imal edilmektedir.
DAĞITIM TRAFOLARI
YAĞLI TİP TRAFOLAR
Yağlı tip trafolar, hermetik ve genleşme depolu olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Her iki tipte de trafo sargıları tamamen yağın içindedir. Ancak hermetik tipte yağlı trafolar tipte olanlar atmosfere kapalıdır ve bakım gerektirmemektedir. Hermetik tipte yağlı trafolarda genleşme deposu bulunmamakta ve bulundurduğu kazan tümüyle yağ doludur. Hermetik tip transformatörlere fabrika ortamında hermetik basınç ayarı yapılarak atmosfere kapatılmıştır. Yağın genleşmesi elastik ve dalgalı olan kazan yapısıyla kontrol altına alınmıştır. Dalga duvarlar hem ısıyı dışarıya iletme, hem de genişleyip büzülme hareketleriyle genleşen ilave yağıda absorbe etme görevi görürler. Transformatör yağı hava ile temas etmediği için ortamda oksijen yoktur. Dolayısıyla yağ oksitlenme maruz kalmamaktadır. Hava ile temas olmadığından transformatör yağı nemden etkilenmez. Bu nedenlerden ötürü hermetik tip trafolar genleşme depolulara kıyasla daha uzun ömürlü olmaktadır. Hermetik transformatörlerde genleşme deposu olmadığı için yükseklikleri genleşme depolulara göre azdır. Bu da daha küçük alanlarda montaj imkanı sağlamaktadır. Genleşme depolu yağlı trafoların periyodik bakımlarının yapılması gerekmektedir. Yağ atmosfer ile sürekli olarak etkileşim halinde bulunduğundan yağın bozulması ve yalıtkanlık özelliğini yitirmesi gibi durum söz konusudur. Bu sebeple hermetik transformatörlere göre ömürleri daha kısadır. Genleşme depolu transformatörlerde belli aralıklar ile periyodik yağ değişimi ve aktif kısmın kurutulması işlemleri yapılması gerekmektedir.
KURU TİP TRAFOLAR
Kuru tip transformatörlerde de ince sacların üzerine bakır ve alüminyum iletkenler sarılarak bobinler oluşturulur. Bobinler oluşturulurken cam elyaf ile sarılır. Oluşturulan bobinler reçinelenir ve kalıplara konularak fırında kurutulurlar. Kurutulan bobinler şablonlardan çıkarılır. Yağlı tip trafodan farklı olarak kuru tip trafonun çekirdekleri boyanır. Çünkü kuru tip trafo yağ içinde olmadığı için oksitlenme problemi olmaktadır ve buna karşı bu önlem alınmaktadır.
TRAFO BAKIMININ ÖNEMİ
Elektrik akımına ait olan yüksek gerilimi, hizmet edeceği amaca uygun olarak azaltan veya yükseltebilen cihazlara transformatör denir. Elektrik sistemlerinin kalbi olan bu yapıların belli aralıklarda bakımlarının yapılması gerekir. Transformatör, iş güvenliği, işçi sağlığı ve enerji iletimi sürecinin kesintisiz sürdürülebilmesi açısından bakımlarının zamanında ve eksiksiz yapılması gerekmektedir.
Transformatörler ortak nüve üzerine sarılmış, birbirinden elektriksel olarak yalıtılmış iki bobinden oluşan, gerilimi istenilen seviyeye göre indirip, yükseltebilen hareketsiz bir elektrik makinesidir. Elektriği bilindiği gibi üç fazlı üretiyor, iletiyor ve dağıtıyoruz. Bu yüzden bu sistemlerde yer alan transformatörlerde üç fazlı olarak kullanılmaktadır.
Bir elektrik şebekesinde yer alan transformatörün belirli aralıklarda bakımı yapılmazsa transformatör arıza yapabilir. Özellikle günümüzde elektriksiz kalmak çok zor bir durum. Bir şebekede yer alan transformatör arızalandığı takdirde istenilen bölgeye enerji ulaştırılamayabilir. Günümüz enterkonnekte sisteminde bir trafonun arızalanması durumunda yine de bölgeye enerji gönderebilecek durumda olsa bile her bölgede trafo bulunmaktadır ve bakımları yapılmalıdır. Özellikle santrallerde ve şalt tesislerinde bulunan transformatörlerin bakımının yapılması daha da önemlidir. Büyük güçler altında çalışan bu transformatörlerin arızalanma riski daha yüksek olduğundan bakımı sık sık yapılmakla birlikte tedbirler elden bırakılmamalıdır.
Ayrıca bir transformatörün arıza sonrası patlama olayının yaşanma ihtimali vardır. Böyle bir durum gerçekleştiğinde etrafında bulunan canlılara zarar verip can ve mal kaybına neden olabilir. Ayrıca yine santrallerdeki veya şalt tesislerindeki etrafında bulunan (kesici, ayırıcı, ölçü aletleri, koruma ve kontrol elemanları, parafudr, izolatörler vs.) elemanlara zarar verebilir. Hem can kaybına engel olmak hem de maliyet açısından zarara uğramamak için önceden tedbir alma adına ve sistemin sürekliliği açısından trafoların bakımı her daim belirlenen aralıklarda yapılması gerekmektedir.
İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ
1.4. Periyodik kontrol aralığı ve kriterleri standartlar ile belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemiş ise iş ekipmanının periyodik kontrolü, bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılır. Belirlenen periyodik kontrol aralığının bu Yönetmelikte belirlelen isksnalar(*) dışında bir yılı aşmaması gerekir.